Geçenlerde arkadaşlarla yaptığımız sohbet sırasında şu dil böyle, bu dil şöyle derken “En güzel dil Türkçe” dedim, neye dayanarak dedim? Tabii anadilim olmasına :) Sonra düşünmeye başladım,  öyle bir örnek olmalı ki Türkçenin güzelliğini ispatlamalı!

Aklıma “eyvallah” kelimesi geldi. Tabii Arapça kökenli bir kelime ancak biz ona öyle anlamlar yüklüyoruz ki zannetmiyorum başka bir dilde böylesine bir kelime olsun. Sözlük anlamı “hayır ya da şer, Allah’tan gelen her şey kabulüm”dür.

Ancak ses tonumuzla ve söylendiği duruma göre bazen bir teşekkür ediş, bazen bir kabulleniş bazen de bir terkediştir.

Gelin bir göz atalım:

• Mesela birinden yardım gördünüz, çok fazla tonlama vermeden dümdüz eyvallah deriz.
• İçten ya da çok çok teşekkür etmek istersek “y” yi uzatarak ve vurgulayarak eyyvallah deriz.
• Biri terk ederse ya da terkeden sizseniz belki bir kaç damla gözyaşıyla kırık dökülür o eyvallah.
• Patronunuz ya da en sevdiğiniz dostunuz “yamuk” yaptı ve kabullenmek zorundasınız, boğuk ve soğuk bir eyvallah dökülür dudaklardan…
• Bazende hatrımızı soranlara kısa bir cevaptır, eyvallah. Teşekkür ederimden daha sıcak ama daha derin anlamlı. Çok iyi değilim ama Allahtan geleni memnuniyetle karşılarız demektir bazı bazı…
• Hele hele biriyle anlaşamadığınız bir konu varsa ve uzatmak da istemiyorsanız, eyvallah en kısa ve güvenli yoludur geri çekilmenin.
• Deyimler bile vardır, “eyvallahı(m) yok” gibi.Kimseden çekincem yok anlamında yani. Burada eyvallahın boyun eğme anlamında kullanılabileceğini de görüyoruz :)
• Bir yerden ayrılırken “Allahaısmarladık”, “Görüşürüz” “Bay Bay (en kötüsü)” yerine kullanılır eyvallah

Listeyi uzatmak mümkün bunlar sadece benim aklıma gelenler. Orhan Gencebay’dan Duman’a birçok şarkıcının eserlerine de yansımıştır bu çok kullanımlı kelime.

Bu kullanımlardan sonra çıkardığım sonuç aslında çok net. Çok duygusal bir milletiz, kelimelerin yetersiz kaldığı her durumda ince bir ses tonu, ufak bir farkla çok rahat anlatabiliyoruz aslında derdimizi, isteğimizi, gönlümüzü… İnşallah da doğru anlatabiliyoruzdur…